Biblical: nature, natural disposition: ཕྱི་པ་ཚོས་རང་བཞིན་གྱིས་བཀའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ཚེ། when the Gentiles do by nature the works of the law (Rom. 2:14), རང་བཞིན་མི་མཐུན་པ། contrary to nature (Rom. 11:24), ཆད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཕོག་འོས་པ་ཡིན། by nature objects of wrath (Eph. 2:3).
Buddhist: རང་བཞིན། is said to be the same as རང་གཤིས། (see below). 1) happening according to natural laws; natural as opposed to artificial: རང་བཞིན་ཀྱི་རྐྱེན་ངན། natural disasters (DLP 8), ང་ཚོ་ནང་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཤད་པ་ལྟར་ན། འཛམ་གླིང་ཚང་མ་རང་བཞིན་གྱི་འབྱུང་པ་ཡིན་པ་བཤད་དོ། according to Buddhism, the whole world arose by itself naturally (DPD); 2) essence, inherent characteristic: འགྱུར་ལྡོག་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལ་སྐད་ཅིག་མའམ་མི་རྟག་པ་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། this nature of change is called subtle impermanence (TRC 94), སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན། the nature of suffering (TRC 218); རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ། deeds which are naturally wrong even though not specifically prohibited by religious law (TRI 256); 3) character, disposition: རང་བཞིན་བཟང་པོ། a pure nature (KTM), སྙིང་རྗེའི་རང་བཞིན་ལྡན་པ་རྣམས། compassionate people (DLP 1), མི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་རིག་གཞུང་། peoples' natural or indigenous cultures (DLP 2), རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ། inherent existence; the real existence of objects (TRI 256) [the belief that objects actually exist independently of our perception of them is vigorously rejected by Bsm.]
or རང་གཤིས།
Biblical: nature, natural characteristic: འཇིག་རྟེན་པའི་གཤིས་ལུགས་སོད། earthly nature (Col. 3:5), དཀོན་མཆོག་གི་ལུགས་ཀྱི་གཤིས། the divine nature (2 Pet. 1:4), དེ་ཚོའི་བུད་མེད་ཚོས་རང་གཤིས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤངས་ཏེ་གཤིས་མིན་གྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། their women exchanged natural relations for unnatural ones (Rom. 1:26).
Buddhist: 1) naturally occurring: རྟོག་བྲལ་གཤིས་ལ་བཞག་ན། if you leave the mind in its natural state (HTE 200); 2) character, nature, or disposition (AMD): གཤིས་བཟང་། a pure disposition (KTM).
Cognates: 1) གནམ་གཤིས། climate, weather (DLP 12); 2) སྒོམ་གཤིས། custom: ལྷ་སའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་གོམས་གཤིས། the special custom of Lhasa people (SLR 13).
[lit. self + grasping]
Biblical: used in the RV for "sinful nature": བདག་འཛིན་གྱི་འདོད་པ། the desires of the sinful nature (Gal. 5:16), བདག་འཛིན་ལ་སྐབས་མ་བཏང་། do not indulge [lit: give occasion to] the sinful nature (Gal. 5:13).
Buddhist: 1) selfishness (AMD): བདག་འཛིན་ཞེན་པ་བཅད་ན་དགའ། it's better if you end possessive grasping (HTE 204); 2) belief in the existence of a self or soul: འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཀྱི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩབ་མཐར་ཐུག་པ་ནི་བདག་འཛིན་ཡིན། the ultimate root of the passions, which are the cause of the misery of the round of existence, is the apprehension of a self (TRC 96), ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་དེ་མེད་པར་བཟོ་དགོས་པ། it is necessary to destroy the sense of self which is the root of the passions [attachment, hatred, greed, etc.] (TRC 185). The Bst. belief is བདག་མེད། no self.
[lit. four elements]
Biblical: natural in the sense of physically natural: འབྱུང་བཞིའི་ལུས། a natural body (1 Cor. 15:44), འབྱུང་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ལུས། the natural body (1 Cor. 15:46).
Buddhist: The four elements are ས། earth, ཆུ། water, མེ། fire, རླུང་། wind. Sometimes ནམ་མཁའ། space, and རྣམ་ཤེས། consciousness, are added (TRI 194). མེ་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བཞིས། fire and the other elements (TRC 167).