Biblical: 1) biological mother: ཕ་མ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱོས། honor your father and your mother (Mt. 15:4), མི་ཞིག་གིས་རང་གི་ཕ་དང་མ་གཉིས་བོར་ནས། a man will leave his father and mother (Eph. 5:31 SV); 2) figurative mother: ངའི་མ་སུ་ཡིན། ངའི་སྤུན་སུ་ཡིན། who is my mother, and who are my brothers (Mt. 12:48).
Buddhist: བོད་ཀྱི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་གི་སྙིང་ནས་བརྩེ་བའི་མ་ལྟ་བུར་བལྟ་དགོས་པ་དང་། དེ་དག་ཚང་མར་བརྩེ་སེམས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་དྲིན་གཟོ་བྱ་དགོས་པའི་སློབ་སྟོན་བྱེད་སྲོལ་ཡོད། "the Tibetan Buddhist tradition teaches us to view all sentient beings as our dear mothers and to show our gratitude by loving them all" (DLP 15). This is carried out in a meditation called མར་ཤེས། or "understanding as mother"; a set meditation in which all living beings are recognized as having been one's mother in previous births (TRC 319). རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྤྲུལ་པ་བྲག་སྲིན་མོ་མི་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན། the rock-demoness, an emanation of the goddess Dolma, is the mother of the Tibetans (DPD), མ་རྒན། an old mother (TRC 331).
Cognates: མ་མོ། a class of ugly and terrifying goddesses believed to be protectors of Bsm. (TRI 201).
Biblical: 1) biological mother: ཁྱེད་ཀྱི་རྨོ་ལོ་ཨིས་དང་། ཨ་མ་ཨེའུ་ནི་ཀེ། your grandmother Lois and in your mother Eunice (2 Tim. 1:5 SV); 2) figurative mother: ས་གཞིའི་ཞེན་ལོག་རྣམས་ཀྱི་ཨ་མ། mother of the abominations of the earth (Rev. 17:5).
Buddhist: གཉེན་གྱི་རྩ་བ་ལྟ་བུ་ནི་ཨ་མ་ཡིན། one's mother is one's best friend (TRC 321), ངའི་ཨ་མ་བྱེད་མྱོང་ཡོད་པ་མ་རེད། she was never my mother (TRC 329).
[hon.]
Biblical: mother: ཁོང་གི་ཡུམ་མིར་ཡམ། his [Jesus'] mother Mary (Mt. 1:18), ཁོང་གི་ཡུམ་དང་སྐུ་མཆེད་རྣམས། [Jesus'] mother and brothers (Mk. 3:31), ང་ཡི་གཙོ་བོའི་ཡུམ། the mother of my Lord (Lk. 1:43).
Buddhist: 1) a tantric consort or female aspect of a male deity (TRI 249); 2) an honorific title for mothers of respected persons: ཡུམ་སྒྱུ་མ་ལྷ་མཛེས། the mother of the historical Buddha (SGN 2); 3) ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ། a title for the Perfection of Wisdom [Skt. prajnaparamita] Sutras (DCC). related concept: སྒྱུག་མོ། mother in law: དེའི་སྒྱུག་མོ་ཚ་བའི་ནད་ཀྱིས་ཉལ་ཡོད་པ་གཟིགས་ཏེ། saw Peter's mother-in-law lying in bed with a fever (Mt. 8:14); 2) རྨོ། grandmother (2 Tim. 1:5 SV).