Biblical: freedom, liberty, salvation: ཁྱེད་ཀྱི་ཐར་པ་ང་ཡི་མིག་གིས་མཇལ། my eyes have seen your salvation (Lk. 2:30,31), ཐར་པའི་རྨོག helmet of salvation (Eph. 6:17), འཇིགས་ཤིང་འདར་ཞིང་རང་གི་ཐར་པ་སྒྲུབས་ཤིག work out your salvation with fear and trembling (Phil. 2:12), སེམས་ཀྱི་ཐར་པ། the salvation of [your] souls (1 Pet. 1:9).
Buddhist: 1) ཐར་པ། is freedom or liberation from cyclic rebirth; hence nirvana: འཁོར་བ་མཐའ་དག་ལས་ཐར་བའི་ཐར་པ། the deliverance which frees from the entire round of existence (TRC 217), ངན་སོང་ལས་ཐར། saving from the evil destinies (TRC 270), སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལས་གྲོལ་བའི་ཐར་པ། the deliverance which frees from misery and its causes (TRC 301), སོ་ཐར། individual liberation (CNG 111); 2) freedom or deliverance from unpleasant mental states: འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ལས་ཐར་ཐབས་མེད་པ། no way to be delivered from the fear of death (SGN 20), སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར། saving from all suffering (TRC 164); 3) getting better from an illness: ནད་འདི་ལས་ཐར་མི་ཐུབ་པ། unable to get better from this disease (DPD), དེ་ལས་ཐར་བའི་ཐབས་སྨན་བཅོས། a treatment method which can save from disease (TRC 76).
Proverbs: ལས་བཟང་བྱས་ནས་ཐར་པའི་ལམ་བུ་ལ། གཏམ་བཟང་ཁྱེར་ནས་སོང་ཞིག་ཕ་ཡི་བུ། do good deeds and follow the path of deliverance; go away with a good reputation, my son (KPU 21).
Cognates: 1) ཐར་ས་མེད་པ། no way of escape: འཆི་བདག་གཤིན་རྗེའི་ཞགས་པའི་འཆིང་བ་ལས་ཐར་ས་མེད་པའི་གནས། [we] are bound up by the lord of death in the place of no escape (SGN 7); 2) རྣམ་ཐར། a) emancipation, liberation (CNG 117), b) biography: སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་ཐར། the biography of the Buddha (SGN); 3) ཚེ་ཐར། [lit. life + save] to save the life of an animal about to be killed in order to gain merit: མི་རྣམས་ཚེ་ཐར་བཏང་ནས་དགོན་པའི་ནང་གསོས་པའི་ཁྱི། dogs which have been saved from death and restored to the monasteries (SLR 15); 4) ཐར་གྱི་མདོ། the Pratimoksha sutra, which lists the rules that monks must obey (TRC 51); 5) སྲོག་ཐར་བ། to save life from physical danger: སྲོག་ཐར་བའི་རེ་བ། hope of being saved [from shipwreck] (Acts 27:20).
Biblical: to save, deliver, set free: ཁོང་གིས་ཉིད་ཀྱི་མི་སྡེ་སྡིག་པ་ལས་ཐར་བར་མཛད་པར་འགྱུར། he will save his people from their sins (Mt. 1:21), ཁྱོད་ཀྱི་དད་པས་ཁྱོད་ཐར་བས། your faith has saved you (Lk. 7:50), ཐུགས་རྗེའི་སྒོ་ནས་ཐར་བར་འགྱུར་བ། saved through grace (Acts 15:11), ང་ཐར་བའི་ཕྱིར་ཅི་བྱ་དགོས། what must I do to be saved (Acts 16:30), གཙོ་བོའི་མཚན་བརྗོད་པ་དེ་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། everyone who calls on the name of the Lord will be saved (Rom. 10:13), ཐུགས་རྗེའི་ཐབས་ཀྱིས་ཁྱེད་ཚོ་ཐར་རོ། it is by grace you have been saved (Eph. 2:5,6), རང་གི་ཁྱིམ་ཚང་ཐར་བའི་ཕྱིར་གྲུ་གཟིངས་ཤིག་བཟོས། built an ark to save his family (Heb. 11:7).
Buddhist: See ཐར་པ།.
p. བསྐྱབས། f. བསྐྱབ། imp. སྐྱོབས།
Biblical: to help, save, or deliver: 1) from physical danger or life circumstances: གཙོ་བོ་ལགས། ང་སྐྱོབས་ཤིག Lord, save me (Mt. 14:30), རང་སྐྱོབ་ཅིག [come down from the cross and] save yourself (Mk. 15:30), རང་སྲོག་སྐྱོབ་མཁན། the one who wants to save his life (Mk. 8:35); 2) to save spiritually: བསྟོར་བ་འཚོལ་བ་དང་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར། to seek and to save what was lost (Lk. 19:10), ལུགས་གང་རུང་གི་མི་འགའ་ཤས་སྐྱོབ་པ། by all means to save some (1 Cor. 9:22), མ་ཤི་ཀ་ཡེ་ཤུ་ནི་སྡིག་ཅན་རྣམས་སྐྱོབ་པའི་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན། Christ Jesus came into the world to save sinners (1 Tim. 1:15).
Buddhist: 1) to save in a spiritual sense: འཇིག་རྟེན་ལྷ་ཡིས་སུ་ཞིག་བསྐྱབ་པར་ནུས། whom can the gods of this world save? (GSL 10); 2) to deliver from mental suffering: འཇིགས་པ་ལས་སྐྱོབ་པའི་ནུས་པ། power to save from fear (TRC 73); 3) to save from physical danger: སེམས་ཅན་མེར་བསྲེགས་པ་དང་། ཆུར་ལྷུངས་བ་སོགས་ལས་སྐྱོབ་པ། to save a living creature from fire or drowning (TRC 345).
Cognates: སྲུང་སྐྱོབ། refuge: དཀོན་མཆོག་ང་ཡི་སྲུང་སྐྱོབ་ཡིན། God is my refuge (2 Sam. 22:3 NTV).
Biblical: to save, rescue, deliver: ཙི་ཡོན་ནས་སྒྲོལ་མཛད་འཐོན་པར་འགྱུར། the deliverer will come from Zion (Rom. 11:26).
Buddhist: སྒྲོལ་བ། to save, liberate, set free: དགྲ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་གསོད་པ་ལ་སྒྲོལ་བ་ཟེར་བ། they called killing their enemies "liberation" (TRC 152), སྡུག་བསྔལ་ལས་སྒྲོལ་བ། deliverance from suffering (DLP 2), འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ། the result of deliverance from the round of existence (TRC 257), སྲོག་གི་འཇིགས་པ་ལས་སྒྲོལ་བར་བྱེད། to save from the fear of losing one's life (KTM), བཙོན་ཁང་ལས་སྒྲོལ་བ། to set free from prison (KTM).
Cognates: 1) སྒྲོལ་མ། or རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མ། the goddess Dolma [Skt. Tara] believed to have 21 emanations of which the green སྒྲོལ་ལྗང་། and white སྒྲོལ་དཀར། are most common; one of the most popular godesses in Tibet (TRC 154); 2) བར་དོ་ཐོས་སྒྲོལ། the Bardo Thodol rites for the dead (DPD).
[lit. restore, repair]
Biblical: used in SV as "save": ཁོ་རང་མེ་ལས་བྲོས་མཁན་ལྟར་གསོ་བར་འགྱུར་རོ། he himself will be saved, but only as one escaping through the flames (1 Cor. 3:15 SV); དེ་དག་གསོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། so that they may be saved (1 Cor. 10:33 SV).